Todos loitamos polo relato

Coñezo un bo vendedor de coches. Paréceme un oficio moi difícil, no que hai que ser moi hábil e no que seguramente nunca se conta todo o que se sabe. Nunca souben que vendera un só coche sen intentar que o comprador sentise que estaba gañando no negocio, a pesares de que case nunca é así.

Practicamente todos os deportistas que perden acaban por afirmar que fixeron un bo traballo pero que, ao final, o resultado foi cousa de “detalles”, do “árbitro” ou de algunha explicación estrafalaria como faría algún entrenador enloquecido. Dificilmente se recoñece de primeiras que o outro foi mellor.

Unha boa amiga contoume hai uns días que un rapaz que lle gustaba moito mareouna un pouco facéndolle crer que era mutuo. Por como se comportou, todo apunta a que si que o era, pero el non o quixo recoñecer e cando terminou por non pasar nada entre ambos el contoulle que a culpa era dela porque confundiuse. Era obvio que non.

Nos tres casos os feitos son os que son, e déixannos a todos espidos, realistas forzosos. Parece que non hai maneira de escapar desa evidencia que nos presentan as cousas que suceden e que, queiramos ou non, retratan o que somos. Que nos queda entón para protexer o noso orgullo? O relato. Esa palabra tan coñecida nos últimos tempos que supón, basicamente, reconstruír os feitos para contalos como mellor nos interese. E todos o facemos. Sempre. Somos humanos, polo que somos imperfectos e tentamos de protexernos.

Así, o vendedor de coches prefire a un comprador contento que frustrado, ao deportista séntalle mellor que os seus seguidores pensen que está xogando ben, e ao rapaz que desperdiciou a oportunidade de saír a cear cunha persoa fantástica quedaralle a sensación de que non estivo tan desatinado e pouco ético. Ao igual que hai políticos na escena actual que prefiren parecer serios que selo de verdade, e que o único problema que lle ven a unhas novas eleccións é que pareza que é o outro quen as quere.

Hai dúas vantaxes no último caso. A primeira é que todo apunta a que a cidadanía aposta claramente máis por unha explicación que por outra. A segunda é que estamos aínda a tempo de cambiar os feitos e ser produtivos. Queda pouco, pero é posible. Porque se todos nos empeñamos en gañar o relato, e non en recoñecer os feitos, non se venderían coches, ninguén aceptaría unha derrota e non habería parellas que saíran a cear. E así non avanzamos. E se non hai goberno tampouco.​