Sandra Obarrio é técnica na Fundación Terra Termarum. Xa perdeu a conta das veces que pisou o xacemento de Castrolandín, pero o que si recorda é a paz que lle transmite esa terra, da que tanto falta aínda por descubrir.

Cal é o seu labor como técnica na Fundación Terra Termarum?
Eu son a persoa que está ó frente. A Fundación ten na súa sede o centro de interpretación, de recepción dos visitantes de Castrolandín, e eu son a persoa que os recibe. A parte, temos un obradoiro de investigación e recuperación da cerámica de finais da Idade do Ferro e eu son a persoa que fai esas reproduccións.

E como se fai? Como aprendeu?
A idea xorde a partir das primeiras excavacións de posta en valor do castro de Castrolandín, no ano 2004. A partir deses fragmentos que van aparecendo nas excavacións, xorde a idea de recuperar a cerámica de Castrolandín. Unha vez recuperada, no 2012 amplíase a 24 xacementos da comunidade, para facer unha colección coas pezas máis representativas que aparecen entre o século VIII antes de Cristo ata o I despois de Cristo. Eu son ceramista e restauradora pola especialidade de arqueoloxía e o meu traballo é reproducir este tipo de cerámica.

Que tipo de obxectos teñen aparecido en Castrolandín? 
En todas as excavacións sempre aparecen moitísimos anacos de cerámica. Quizáis é o material que máis aparece. Despois, moitos outros obxectos de bronce, de ferro, contas de colar de pasta vítrea, fíbulas... Hai que pensar que Castrolandín é o típico castro cunha sociedade basicamente campesiña e de aí a cantidade de muíños de man que aparecen. E todo o que se atopa ó arredor dános a entender como vivirían os habitantes de alí.

"Esta Fundación foi pioneira, porque son os veciños os que a lideran. É como levar a arqueoloxía á xente de a pé"

Onde podemos ver eses obxectos?
A exposición de cerámica está agora mesmo no museo do pazo Quiñones de León, en Vigo, que se inaugurou o 17 de outubro e estará ata o 17 de novembro. E despois, no Centro de Interpretación da Fundación, si que temos reproduccións e interpretacións de como sería a cultura material de Castrolandín. Alí pódese ver unha pequena mostra desa exposición. E todo ese material está depositado no Museo Provincial de Pontevedra.

Como describiría, para alguén que nunca estivo alí, o castro de Castrolandín? Que ten de especial?
Desta Fundación o máis salientable e no que foi pioneira, é que a lideran os veciños de Cuntis e da aldea de Castrolandín, para a posta en valor do xacemento. É como levar a arqueoloxía é xente de a pé. É un proxecto comunitario. O salientable que ten Castrolandín é que, aínda que é unha aldea pequerrechiña, á hora de explicar, incluso para escolares, podemos ver perfectamente como están conformados ese tipo de poboados, como eles fan esa transformación do terreo. A un simple golpe de vista somos capaces de velo: onde constrúen ese foso, ese parapeto, onde está a croa, as cabanas... Polas últimas excavacións que se fixeron sábese que na zona cara o val está chea de estruturas, que estamos pendentes da súa cronoloxía para saber se realmente son coetáneas ou non. O xacemento é do século IV antes de Cristo ata finais do I-II despois de Cristo, cando o abandonan e baixan cara o fondo do val, cara Cuntis.

E cre que está suficientemente posto en valor?
Hai traballo por facer. É certo que as institucións deberían apostar máis por este proxecto porque leva dende o ano 2000 e estamos sempre avalados polo CSIC. Nese sentido, aínda que hai un padroado, outras institucións si que deberían apoialo.

Que actividades se fan desde a Fundación para promovelo?
Visitas guiadas para escolares, para grupos organizados, obradoiros de cerámica... E o todo o que está relacionado co obradoiro de cerámica serve de vía de difusión do que é este proxecto.

As visitas hai que concertalas?
O xacemento está aberto ó público pero si que para grupos organizados hai que poñerse en contacto con nós.

E como vai a rehabilitación da sede nova para a Fundación?
Está aí, parada. Este ano parece que se está avanzando pero cando se vai cambiar, non sabemos.

Non sei se sabe ou xa perdeu a conta das veces que estivo no castro.
Unhas cantas. A parte é un sitio moi especial.

Por que? Que lle gusta del?
Gústame a tranquilidade. Este tipo de poboados sempre están situados en sitios estratéxicos e transmiten unha serie de vibracións. En Castrolandín si que se nota unha paz. Para min é un sitio máxico, e no San Xoan é algo...

Como é?
O San Xoan é unha tradición que se recupera cando se constitúe a Fundación, no ano 2000. O que se fai non é inventado, é algo que se facía. Faise unha fogueira na croa e colócanse arredor do parapeto 52 ramos polas 52 semanas do ano. E cada ramo leva sete piñas. Despois, ás 12 da noite préndese a fogueira e queda ese círculo de lume... É realmente espectacular. Cada ano vén máis xente e, de feito, houbo anos que foi necesario facer un cribado. Ademais hai que pedir permisos a Patrimonio e deixámolo todo coma se non tivese pasado nada.  E nese momento, cando se sube despois do San Xoan... Son outras vibracións... Eu percíboas. De feito entre nós, despois do San Xoan dicimos “feliz ano”, porque é unha forma de pechar o ciclo.