El Concello de Vilagarcía mantiene la propuesta de renombrar la calle General Yagüe, en Trabanca Sardiñeira, como Luis Pando. Lo hace pese a las manifestaciones públicas de la familia, que reivindica –apoyados por la Iniciativa Cidadá pola Memoria– que el juez fusilado en el 36 es merecedor de una calle en el centro urbano. Desde Ravella replican que “non hai rúas de primeira e de segunda” y exponen que, por ejemplo, “Camilo José Cela dá nome a unha rúa no Piñeiriño, e Concepción Arenal a unha paralela á de San Xosé, e ningunha está no centro”.
Entienden desde la administración local que pocos cambios pueden estar más cargados de simbolismo que el de sustituir a un general falangista como Juan Yagüe, al que llegaron a apodar como “o carniceiro de Badaxoz”. Como contrapunto Luis Pando, juez de profesión, fue detenido en agosto y cuatro meses después fue fusilado simplemente por tener ideas republicanas y defenderlas.
Respecto a la insistencia del colectivo Iniciativa Cidadá pola Memoria de retirar el nombre de personajes relacionados con la dictadura del cuadro de honor del Concello la administración local asegura que este paso ya se dio en el año 2008. “Xa que de memoria se trata deberían lembrar que foi no pleno do 23 de decembro de 2008 cando, coa única abstención de Ivil e, polo tanto, co apoio do PSOE, BNG, PP e EU, se aprobou retirar a medalla de ouro da cidade a Francisco Franco, a Perla de Arousa a Carmen Polo e o título de fillo adoptivo ao capitán Bernal”, manifiesta la portavoz municipal, Tania García. En aquel momento la propuesta para esos cambios fue del gobierno bipartito conformado por PSOE y BNG que apuntaba que “a memoria constrúese ás veces con base en feitos de recoñecemento que, no presente caso, fanse incompatibles co réxime político actual. A existencia de mencións conmemorativas a protagonistas directos, tanto locais como estatais, da Guerra Civil e da represión na nosa vila, ten que ser corrixido, non só por aplicación da mentada lei, senón polo simple sentido de xustiza e sensibilidade democrática”.
El gobierno hace un llamamiento a hacer memoria para recordar que en los últimos años fue creada la Praza II República, fue retirado el busto de Calvo Sotelo y, además, la Cruz dos Caídos en la fachada de la iglesia parroquia. “En efecto, e como alguén dixera naquel pleno, para moitos pode resultar insuficiente, pero non hai dúbida de quen máis pasos dou na aplicación da Lei de Memoria Democrática foi este goberno, non outro, cando tivo a oportunidade de facelo”, concluye García.