Minutos antes das dez da mañá xa había vilagarciáns esperando no Centro de Matosinhos para converterse nos primeiros doantes de voz da cidade. O Proxecto Nós desembarcou en Vilagarcía para recompilar audios doados de forma desinteresada por aqueles veciños que queren que aplicacións de intelixencia artificial como Siri, os navegadores dos teléfonos móbiles ou dos vehículos ou outras novas ferramentas conten co galego como lingua de seu. Algo que –a día de hoxe– non acontece. 

O técnico encargado do proxecto promovido dende a Xunta de Galicia e a Universidade de Santiago (a través dos centros de investigación Citius e o Instituto da Lingua Galega), Rubén Cela, explica que nesta primeira fase se visitan un total de 16 concellos de Galicia. Despois de Ribeira –que foi o primeiro– a iniciativa chegou a Vilagarcía. “Estamos aquí doando a nosa voz porque pensamos que é importante que poidamos funcionar en todas as app coa nosa lingua. Hai coidala. Como sempre se di, o mal galego é aquel que non se usa”, declarou o alcalde, Alberto Varela. Foi el, xunto a concelleira de Normalización Lingüística Sonia Outón, un dos primeiros en colaborar.

Rubén Cela sinalou que a día de hoxe –e gracias á cesión por parte de institucións pública e tamén empresas privadas– hai miles e miles de arquivos de texto. Agora falta a parte do audio. “O que se busca tamén é contar con diferentes tonalidades e tamén coas variantes dialectais”, incide. O proceso de doazón é moi sinxelo. Simplemente hai que ler as frases que se van mostrando na pantalla, gravándoas para que sexan rexistradas no sistema. “As personas que usen a gheada ou o seseo o que lles recomendamos é que memoricen a frase e que a digan como se a falasen, non como se a lesen. Na lectura acostuman a perderse eses matices”.

Este proxecto xa ten acadado éxitos impensables hai tan só unos anos. De feito a principios do próximo ano empezará a funcionar o primeiro tradutor neuronal galego. “É moi preciso, non é literal. Non vai traducir ‘non ten un can’ por ‘no tiene un perro’, senón que o fai facer por ‘non ten diñeiro’”, explicou Cela. 
Así pois o Proxecto Nós quere contribuír a que o galego esté máis presente no mundo dixital, un mundo que vai medrando cada día máis e que está presente no día a día de toda a poboación. Esta, en todo caso, non é a única fase coa que contará Nós.

Por outra banda aqueles que non puideron estar en Matosinhos aínda están a tempo de colaborar cun proxecto que leva xa máis de 32.000 horas gravadas. Poden facelo a través da web doagalego.nos.gal.
Sinalan os promotores que todos os recursos xerados polo Proxecto Nós serán distribuídos baixo licencias libres e con carácter xeral tanto para entidades públicas como privadas, así como para a sociedade en xeral que así o queira.