Cada 15 de xullo, a ONU convida a festexar o Día Mundial das Habilidades da Mocidade, como quen celebra un aniversario con globos pero sen agasallos. Unha xornada para poñer o lazo e celebrar con pompa e circunstancia o talento estratéxico, para decorar, da xente nova. Desde os despachos mundiais ata o último goberno, escoitamos discursos solemnes sobre a importancia de investir no futuro. E nós, galegos entusiasta da hipocrisía institucional, sumámonos encantados ao evento: discursos, etiquetas temáticas e promesas de futuro para quen xa leva anos sobrevivindo nun presente de miseria laboral. A xeración mellor formada da historia, condenada á precariedade. 

Porque hai que recoñecelo: somos un país xeneroso. Un filántropo a grande escala. Dedicamos dúas décadas da vida e unhas cantidades indecentes de cartos públicos e esforzos familiares a cultivar os cerebros máis brillantes. E cando están no seu punto, listos para render, para innovar, para mellorar as cousas, daquela envolvémolos para agasallo e mandámolos fóra. A custo cero para o país receptor. Logo que non digan que non somos solidarios. É a nosa particular exportación de materia gris, o noso produto estrela non agrario. O talento emigra, a frustración queda.

Porque é certo: títulos universitarios, formación adicional e idiomas, si; mais para contratos de prácticas eternos. Para chamadas de última hora, para nóminas que semellan billetes de Monopoly, para ese gran eufemismo moderno: emprender forzoso por conta súa. Moitos anos dedicados en formación para acabar en empregos sen futuro. Todo iso baixo a mirada compracente dun sistema que presume de apostar pola xuventude; iso si, sempre que non teña que pagarlle un soldo decente.

E aínda hai discursos interesados que se atreven a insinuar que a mocidade non ten cultura do sacrificio. Non é así, porque sacrificio é formarse toda a vida para aspirar a un contrato a tempo parcial. Non queren agasallos, só un traballo digno e poder emanciparse antes dos corenta. Pero claro, sempre é máis doado culpar ao termómetro ca recoñecer a enfermidade do sistema.

A precariedade non é unha etapa, é unha trampa. É tempo de recoñecelo antes de que sexa tarde. Porque sen futuro laboral, non hai futuro social. E se queremos evitar que sexa a xeración perdida, toca erguer a voz. Non para repetir lemas baleiros, senón para esixir políticas reais, empregos con dereitos, oportunidades sen trampas. A dignidade laboral tamén é un dereito xuvenil e universal.

As políticas de emprego xuvenil teñen unha eficacia exemplar: non se ven. Abondan os plans con nomes rimbombantes que se esvaen entre papeis, mentres a mocidade malvive facendo equilibrios. Fórmanse para cambiar o mundo, pero acaban loitando por non afundirse nel. Nada que celebrar.